Bu rapor 6 Şubat 2023 yılında yaşanan deprem felaketinin ardından aşağıda isimleri yazılı ekip tarafından hazırlanmıştır.
HAZIRLAYAN:
Y. Mim. Serkan DUMAN (SDMIM Mimarlık)
YARDIMCILAR:
Mim. Esma KARAGÜLMEZ ⃟
Mim. Hatice USTA KENAR
Mim. Nur KARA ⃟
Mim. Esma N. AKTAŞ
Psk. Dan. Semanur EKİNCİ ⃟
Şüheda KAYA
Muhammed S. ÇALIŞKAN ⃟
Zülal M. BULUT
Mim. Fatma KARABULUT
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ
A. TOPRAK EV
1. Toprak Konut Projesi Nedir?
2. Toprak Malzeme Önermenin Amacı
3. Toprak Malzeme Kullanmanın Faydaları
4. Üretim Teknikleri
4. 1. Sıkıştırma Toprak
4. 2. Dökme Sistem
4. 3. Ahşap Direkli Toprak/ Hımış Sistemi
4. 4. Kerpiç Tuğla Sistem
5. 5. CSEB (Compressed Stabilised Earth Block) Sistem
5. Deprem ve Kerpiç
6. Bağımsız Ev
6. 1.Güneş Enerjisi
6. 2. Yağmur Suyu Toplama / Hasat
6. 3. Evlerin Isıtılması / Soğutulması
6. 4. Katı Atık Dönüşümü ve Kompost Yapımı
B. SÜREÇ
1. Uygulama Şekilleri
2. Uygulama Süreci
C. MİMARİ PROJE ÖRNEĞİ
D. SONUÇ
ÖNSÖZ
Ülkemizin geçirmiş olduğu deprem felaketinden derin üzüntü duyuyoruz. Her Türk vatandaşı gibi biz de karşılıksız olarak elimizden geleni yapmak istiyoruz. Bu bağlamda, son on yıldır yurt içi ve yurt dışında toprak mimari üzerine çalışan ve bu konuda uzmanlaşmış olan Y. Mim. Serkan Duman yürütücülüğünde bir araya gelmiş bir ekip olarak bu raporu hazırlamış bulunmaktayız.
Bu raporda;
Afetzedelerin yerleşimi için yeni bir bakış açısı,
Salt barınma değil nitelikli yaşama odaklı bir çözüm önerisi,
Geçici olarak inşa edilse dahi uzun vadede konaklamaya elverişli bir mahalle yerleşimi,
Uzun vadeli kullanım imkanı sayesinde para ve işgücü israfının önüne geçildiği bir yaklaşım,
Türkiye’nin gelecekte karşılaşabileceği muhtemel afet durumlarına hızlı çözüm sunabilecek nitelikli personel yetiştirilmesi, bilgi ve tecrübe sağlama fırsatı,
Sürdürülebilir yapılaşmaya öncü olabilecek alternatif fikirlerin geliştirilmesi amaçlanmıştır.
A. TOPRAK EV
1. Toprak Konut Projesi Nedir?
Bu rapor, deprem bölgesinde doğal inşaat malzemeleriyle inşa edilecek meskenler önermektedir. Bu malzemeler içinde başat eleman, topraktır. Toprak Konut Projesi; kısa, orta ve uzun vadeli ihtiyaçları karşılayabilecek bir konut yapım önerisidir.
Toprak, binlerce yıldır insanların barınma ihtiyacını karşılamak için inşa edilen yapılarda kullanılan temel malzemelerden biridir. Yeryüzünde ilk konut yapılarının topraktan yapıldığı bilinir. Afet olaylarının yıkıcı etkisiyle insanların yeni bir yaşam inşa etmeleri sürecinde toprağın gündeme gelmesi kaçınılmazdır.
2. Toprak Malzeme Önermenin Amacı
Projeyi öne sürmenin kısa vadede temel amaçlarından biri, günümüzde deprem bölgelerinde sıklıkla kullanılan konteyner ve çadır gibi geçici çözüm seçeneklerine bir alternatif sunmaktır. Toprak yapılar; doğal etmenlere karşı korunaklı, çevreye ve insan doğasına uygun, sosyo-kültürel olarak toplum yapısının aşina olduğu ve uyum sağlayabileceği bir yapıdadır. Bu çerçevede toprak yapıyı bir alternatif olarak öne sürmenin kısa, orta ve uzun vadede şekillenen amaçları oluşur. Kısa, orta ve uzun vadeli kullanımda farklı büyüklüklerde konutlar yapılması planlanmaktadır.
3. Toprak Malzeme Kullanmanın Faydaları
Toprak malzemenin en önemli avantajlarından biri kolay erişilir olmasıdır. Tedarik sorunu ya da hammadde eksikliği gibi durumlar söz konusu olmaz. Esnek üretim olanağı sayesinde konut haricinde, kreş, umumi tuvalet, sosyal merkezler gibi farklı işlevlere hizmet edecek yapılar da üretilebilir.
Kısa vadeli kullanımda çadıra ve konteynere nazaran;
İnsanın yurtsuzluk ve çaresizlik hissini azaltacak bir mesken modelidir. Yaşanan deprem bölgesinde insanlar toprak mimarisine aşinadır. Bu sebeple toprak yapı modeli, yabancılık duyulmayan ve depremzedelerin evlerinde hissedebilecekleri doğal bir ortam oluşturacaktır.
Daha az enerji kullanarak ısıtılmaya elverişlidir.
Güneş etkisinden korunmasıyla doğal iklimlendirmenin sağlandığı bir modeldir.
Ses izolasyonunu sağlanarak mahremiyeti koruyan bir modeldir.
Toprak yapı nefes alır ve nemi dengeler.
Bununla birlikte sunulan yapı modeli, inşa sürecinde deprem bölgesinde aktif yardım sağlamak isteyen kişilerin çalışabileceği ve görev alabileceği bir modeldir. Gönüllüler çalışabileceği için, iş gücü giderinin büyük ölçüde azalabileceği öngörülmektedir. Kamu gücünün yanı sıra gönüllü çalışacak olan mimar ve inşaat mühendisleri sayesinde uzun vadede ortaya çıkabilecek afet durumlarında hazır ekip ihtiyacı karşılanmış olacaktır.
Üretilmiş olan yapıların kaldırılması istendiğinde, çevresel manada zararlı atık çıkmayacaktır. Dolayısıyla sürdürülebilir bir üretim modelidir. Burada yapılacak çalışma, Türkiye’nin nihai konut yapı sistemine alternatif bir bakış kazandıracak ve alanda yapılacak diğer çalışmalara rehber olacaktır.
4. Üretim Teknikleri
Toprak ile deprem bölgesinde kullanılabilecek beş tip üretim modeli vardır. Her türlü coğrafya ve hava şartında tüm teknikler doğru çalışma biçimi ile uygulanabilir.
4. 1. Sıkıştırma Toprak
Gerekenler:
Temel: Taş, tuğla veya beton ile temel hazırlanır.
Duvar: Kalıplar çakılır. Uygun karışım kalıplara dökülür. Havalı tokmak kompresör ile çalıştırılır ve karışım tokmaklanır. Kalıplar söküldüğü anda duvar hazırdır.
Çatı: Ahşap kirişler üzerine tahta, taş yünü, tahta veya OSB, su yalıtımı ve metal örtü sırasıyla uygulanır. Beton ile de çatı uygulanabilir
* Yukarda minimum şartlar tanımlanmıştır. İleri dönemde yapılacak mimari çalışmalarla daha nitelikli üretimler gerçekleştirilebilir.
Süre: Gereken malzemelerin temininden sonra 30 m² bir konutun 1 usta 7 işçi ile tahmini yapım süresi; 10 gündür.
Duvar: 90 saat
Temel: 24 saat
Çatı: 24 saat
Toplam: 138 saat
Duvarcıların temel ve çatı yapımını beklemelerine gerek yoktur. Aynı anda üretimin yapılabilir.
* Projeler, henüz çalışılmamıştır. Talep olduğu takdirde temel, duvar, çatı gibi elemanlar mimari detaylar ile desteklenerek çalışılacaktır.
4. 2. Dökme Sistem
Gerekenler:
Temel: Taş, tuğla veya beton ile temel hazırlanır.
Duvar: Kalıpların içerisine hazırlanan toprak karışımı dökülür. Sıcak havalarda 1 gün, soğuk havalarda 2-3 gün sonra kalıp sökülür.
Çatı: Ahşap kirişler üzerine tahta, taş yünü, tahta veya OSB, su yalıtımı ve metal örtü sırasıyla uygulanır. Beton ile de çatı uygulanabilir.
* Yukarda minimum şartlar tanımlanmıştır. İleri dönemde yapılacak mimari çalışmalarla daha nitelikli üretimler gerçekleştirilebilir.
Süre: Gereken malzemelerin temininden sonra 30 m2 bir konutun 1 usta 7 işçi ile tahmini yapım süresi; kışın 12 gün, yazın 9 gündür.
Duvar: Kış şartlarında 110 saat, yaz şartlarında ise 70 saat
Temel: 24 saat
Çatı: 24 saat
Duvarcıların temel ve çatı yapımını beklemelerine gerek yoktur. Aynı anda üretimin yapılabilir.
* Projeler, henüz çalışılmamıştır. Talep olduğu takdirde temel, duvar, çatı gibi elemanlar mimari detaylar ile desteklenerek çalışılacaktır
4. 3. Ahşap Direkli Toprak/ Hımış Sistemi
Gerekenler:
Temel: Taş, tuğla veya beton ile temel hazırlanır.
Duvar: Ahşap direklerin içerisine kerpiç tuğla, sıkıştırma toprak, kenevir, pirinç kabuğu, saman vb. organik atıklardan oluşan hafif, ısı yalıtımı kuvvetli dolgu malzemesi doldurularak oluşur. Çatı: Ahşap kirişler üzerine tahta, taş yünü, tahta veya OSB, su yalıtımı ve metal örtü sırasıyla uygulanır.
Beton ile de çatı uygulanabilir.
* Yukarıda minimum şartlar tanımlanmıştır. İleri dönemde yapılacak mimari çalışmalarla daha nitelikli üretimler gerçekleştirilebilir.
Süre: Gereken malzemelerin temininden sonra 30 m2 bir konutun 1 usta 7 işçi ile tahmini yapım süresi;
Duvar: 82 saat
Temel: 24 saat
Çatı: 24 saat
Toplam: 138 saat
Duvarcıların temel ve çatı yapımını beklemelerine gerek yoktur. Aynı anda üretim yapılabilir.
* Projeler, henüz çalışılmamıştır. Talep olduğu takdirde temel, duvar, çatı gibi elemanlar mimari detaylar ile desteklenerek çalışılacaktır.
4. 4. Kerpiç Tuğla Sistem
Gerekenler:
Temel: Taş, tuğla veya beton ile temel hazırlanır.
Duvar: Kerpiç tuğlaların harcı hazırlanır. Tuğla haline getirilip kurumaya bırakılır. Bu süreç duvar üretiminden bağımsız olarak ilerler. Duvar ise kerpiçlerin dizilmesiyle meydana getirilir aralara ahşap hatıl atılır. En son duvarlar metal örgü ile bağlanır.
Çatı: Ahşap kirişler üzerine tahta, taş yünü, tahta veya OSB, su yalıtımı ve metal örtü sırasıyla uygulanır. Beton ile de çatı uygulanabilir.
* Yukarda minimum şartlar tanımlanmıştır. İleri dönemde yapılacak mimari çalışmalarla daha nitelikli üretimler gerçekleştirilebilir.
Süre: Gereken malzemelerin temininden sonra 30 m2 bir konutun 2 usta 7 işçi ile tahmini yapım süresi 10 gündür.
Duvar: 80 saat
Temel: 24 saat
Çatı: 24 saat
Toplam: 138 saat
* Projeler, henüz çalışılmamıştır. Talep olduğu takdirde temel, duvar, çatı gibi elemanlar mimari detaylar ile desteklenerek çalışılacaktır.
5. 5. CSEB (Compressed Stabilised Earth Block) Sistem
Comentarios